Jeżeli Edmonda Roudnitska uznaje się za perfumiarza łączącego stare z nowym, “ogniwo pośrednie” ewolucji sztuki perfumeryjnej, to dokonania Jeana Carlesa należy uznać za szczyt rozwoju klasycznego podejścia komponowania.
Określenia “komponowanie”, “nuty”, “akordy” wiele osób (niesłusznie) przypisuje właśnie jemu. Możliwe dlatego, że często jest porównywany do Beethovena, ponieważ podobnie jak wielki niemiecki kompozytor, swoich największych dzieł maestro dokonał będąc głuchym pozbawionym węchu!
Perfumiarstwo właściwe, w jego obecnym sensie, rozpoczęło się od pojedynczych zapachów: cytrusowych, ziołowych, pudrowych. Następnie przez kilka dziesięcioleci perfumy były komponowane w oparciu o kolejno odkrywane klasyczne akordy. Jean Carles pracował głównie z królami tamtych czasów – szyprami – lecz zaproponował zupełnie nowe podejście.
Stworzył piramidy zapachowe.
Przed Jean Carlesem zapach budowano w oparciu o klasyczny akord jedynie urozmaicając brzmienie jego podstawowych części. Maestro natomiast empirycznie układał cegiełki olfaktorycznej piramidy, jej bazy, serca i głowy porównując profil składników i dobierając stopień ich parowania.
Podstawą nowej metody było przewidzenie zapachu kompozycji zanim powstanie.
Zapachowa muzyka najpierw powinna powstać i uformować się w głowie, dopiero potem objawić się światu jako perfumy – uważał Jean Carles.
Żeby komponować w taki sposób, perfumiarz powinien był jak najdokładniej poznać składniki, z którymi pracował, wszystkie ich właściwości.
Pracując w ten sposób Jean Carles zauważył, że aspekty, tony i półtony niektórych składników są zbieżne. Należało więc je połączyć w taki sposób, żeby powstał miniakord. Potem dodawał do tego miniakordu kolejny składnik, żeby powstał akord złożony z 3 części. Następnie kolejny składnik itd, dopóki nie powstawał złożony akord bazy. Wtedy pracował z akordem sercowym. A potem z akordem głowy.
W ten sposób powstawała wielowymiarowa złożona perfumowa melodia.
Dodatkowo olfaktoryczny Beethoven dbał o to, żeby pomiędzy głową, sercem i bazą nie było przeskoków, tylko równomierne zejście w dół piramidy. W tym celu stosował technikę zawarcia w aromacie wielu nut, układając je według szybkości parowania.
Technice układania miniakordów uczą wszystkich początkujących perfumiarzy.
Zajęcia rozpoczynają się od dobrania dwóch składników ze wspólną nutą. Dla przykładu, weźmy nutę drzewną. Mamy do dyspozycji wetywerię, mech dębowy oraz paczulę.
Zaczynamy od połączenia mchu i wetywerii.
Bierzemy kilka bloterów; na pierwszy nanosimy 1 kroplę wetywerii i 9 kropel mchu. Na następny 2 wetywerii i 8 mchu. Na kolejny 3 krople i 7 kropel itd, aż dojdziemy do 9 kropel wetywerii i 1 kropli mchu. Oceniamy powstałe zapachy i wybieramy taką proporcję, która najlepiej zgrała ze sobą te dwa składniki.
Powiedzmy, naszym zdaniem idealnie wygląda kompozycja składająca się z 7 kropel wetywerii i 3 krople mchu. Rozpoczynamy wszystko od początku. Teraz mamy akord W7-M3 oraz paczulę. Po utworzeniu akordu W7-M3-P2 przechodzimy do kolejnych składników lub poziomów piramidy.
Budujemy jej fundament, środek i wierzchołek, a najbardziej doskonałymi proporcjami poziomów wg Jeana Carlesa były 55%-20%-25%.
Więcej informacji nt tej metody znajdziecie TUTAJ.
Rewolucyjne techniki pracy z układaniem kompozycji zapachowych były absolutną podstawą warsztatu całego pokolenia perfumiarzy, z powodzeniem korzysta się z nich również w czasach obecnych. Wciąż posługujemy się pojęciem piramid zapachowych i podziałem aromatu na nuty głowy, bazy i serca. Nie zmieniło tego nawet powstanie nowoczesnej myśli perfumeryjnej.
Zawdzięczamy Jean Carlesowi coś jeszcze.
Jako pierwszy perfumiarz na świecie zaczął przekazywać swoją wiedzę i doświadczenie szerszemu gronu zainteresowanych (i, o zgrozo, nawet kobietom, co było nie do pomyślenia!). Jego filozofia wskazała drogę wielu znanym perfumiarzom oraz spowodowała niesamowity rozwój następnych dekad.
Hmmm, Ciekawe czy miał też kogoś od zlewek 😛 ?